ابزارهای گوناگونی در صنعت برای پرداخت و شکل دهی به قطعات با جنس گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از این ابزار، سنگ سنباده است. پس برای دانستن این سوال که سنگ سنباده چیست، با ادامه این مطلب همراه باشید.

عملکرد اصلی سنباده‌ها انجام عملیات براده برداری خرد با استفاده از ذرات ساینده است. جنس، ابعاد و مقاومت ذرات ساینده بر میزان براده برداری تأثیرگذار است. به همین دلیل سنباده‌ها متناسب با توانایی‌شان برای مصارف گوناگون از جمله یکدست نمودن سطوح، از بین بردن زبری و زوایای اضافی، از بین بردن لایه اکسید شده، پرداخت و برق انداختن سطح کار استفاده می‌‌شود.

سنگ سنباده چیست؟

انواع سنگ سنباده

اصلی ترین موادی که در ساخت سنگ سنباده مورد استفاده قرار می‌گیرند، ذرات سازنده و چسب است. ذرات ساینده در واقع از خرد کردن و الک نمودن سنگ با جنس مشخصی مثل اکسید آلومینیوم، کاربید سیلیکون، چخماق، آلومینا زیرکونیا و دیگر سنگ های سخت به دست می‌آید. این سنگ‌ها در ابعاد گوناگونی سرند شده و به صورت یک دست جدا می‌شوند تا سنباده‌هایی با قدرت متفاوتی را ایجاد کنند. سپس این ذرات با استفاده از چسب مخصوص در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. نحوه قرارگیری ذرات نیز می‌تواند سنگ سنباده متفاوتی را به وجود بیاورد.

نحوه عملکرد سنگ سنباده

برای پاسخ به این سؤال که سنگ سنباده چیست؛ ابتدا باید در مورد نحوه ی عملکرد آن‌ها صحبت کنیم. مکانیسم کار سنگ سنباده این است که در حین دوران با سرعت بالا، عمل براده برداری از روی قطعه کار انجام شود. با این روش، براده برداری به هر منظور، با سرعت بسیار بالا و کیفیت یکنواخت صورت می‌گیرد. سنگ سنباده در انواع گوناگونی بر اساس نوع، زبری و اندازه ی ذرات و نحوه ی استفاده و کاربرد دستگاه دسته بندی می شود.

مواد به کار رفته در سنگ سنباده

این ابزار از ذرات ساینده ای ساخته می شود که با براده برداری از روی کار، سطح مورد نظر را شکل می‌دهد. انواع موادی که به عنوان ذرات ساینده در ساخت سنگ سنباده مورد استفاده قرار می‌گیرند، در دو نوع مواد طبیعی و مصنوعی هستند. مواد طبیعی شامل الماس، کرندم (ترکیب اکسید آلومینیوم و اکسیدی از آهن) و امری، سنگ معدنی ناخالص (Emery ) است. این مواد می‌تواند به طور طبیعی از معدن استخراج یا طی فرایندی تولید شود.

ساینده‌های مصنوعی طی فرآیند شیمیایی از مواد گوناگونی تولید می‌شوند. این مواد شامل کاربید سیلیکون، الماس مصنوعی و آلومیناست. امروزه مواد مصنوعی جایگزین مواد طبیعی شده‌اند چون مواد طبیعی دارای خواص ناپایداری هستند. به علاوه در ساخت ذرات از مواد مصنوعی می توان کنترل بهتری در شکل، سختی، تیزی و اندازه ی ذرات اعمال نمود و ذرت یکدستی تولید کرد.

یکی از مهمترین ویژگی‌های این مواد ساینده، سختی است. به این معنا که ماده ی ساینده باید از قطعه کار سخت تر باشد تا بتواند عمل براده برداری را انجام دهد. سختی این مواد را با استفاده از آزمون‌های گوناگونی آزمایش و تعیین می‌کنند و در نام گذاری و کد گذاری استاندارد این سنگ‌ها به مصرف کننده اعلام می‌شود.

عامل مهم دیگر، تیزی دانه‌هاست. معمولاً در حین عمل سنگ زنی، دانه ها به طور خودکار تیز می‌شوند. در ساخت دانه‌های مصنوعی می‌توان کنترل بهتری بر این فاکتور داشت.

عامل اثرگذار دیگر، اندازه ذرات است. اندازه این ذرات می‌تواند از ۶ میلی متر تا ۶ میکرون متغیر باشد. برای تعیین اندازه این ذرات از استانداردهای بین المللی استفاده شده و ذرات، با استفاده از روش های گوناگون مانند عبور از مش‌های استاندارد یا روش ته نشینی دسته بندی و شناسایی می‌شوند.

ساخت سنگ سنباده

سنگ سنباده و استفاده از آن

برای صحبت در مورد اینکه سنگ سنباده چیست؛ لازم است به روش قرارگیری ذرات در کنار هم توجه کنیم. عامل دیگری که در خواص سنگ سنباده مؤثر است، چسب است. ذرات ساینده با استفاده از چسب مخصوص در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند.

میزان و نوع چسب به کار رفته در تهیه سنگ سنباده، میزان سختی آن را تعیین می‌‌کند. عموماً در تولید سنگ‌های سنباده از چسب‌های شیشه‌ای، رزینی و لاستیکی استفاده می‌شود. چسب‌های به کار رفته در تولید سنباده‌ها باید مقاومت بالایی نسبت به رطوبت، روغن، اسید و حرارت داشته باشند تا در حین عملیات سنگ زنی، تغییر شکل ندهند و ذرات را درکنار هم به خوبی نگه دارند. چون در عملیات سنگ زنی بدون آب و صابون یا سیال خنک کننده ی دیگر، حرارت در محل کار بالا رفته و درصورت استفاده از خنک کننده، سنگ سنباده با آب، روغن یا مواد شیمیایی دیگری در تماس خواهد بود. به همین دلیل در تولید این سنگ ها باید از موادی به عنوان چسب استفاده نمود تا در شرایط محیطی و کار گوناگون تغییر شکل ندهد و مقاومت سنگ سنباده حفظ شود. نوع چسب به کار رفته در تهیه سنگ‌های سنباده در کدگذاری استاندارد و نام گذاری سنگ‌ها معرفی می شود.

 مقاله پیشنهادی: مشخصات انواع دریل و مته

دسته بندی

سنگ سنباده بر اساس شکل و اندازه نیز دسته بندی می شود و کاربردهای متنوعی دارد. هرکدام از این انواع، برای براده برداری از سطوح گوناگون داخلی و خارجی قطعه کار و ابزار مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی انواع سنگ سنباده، سنباده دیسکی، چرخی، گلدانی، کاسه‌ای، انگشتی، سنگ سنباده رومیزی از انواع متداول سنگ سنباده است.

جمع بندی

حال که به این سوال که سنگ سنباده چیست پاسخ دادیم باید یادآوری کنیم که بهتر است در هنگام انتخاب سنگ سنباده، لازم است کاربرد این ابزار، جنس قطعه کار یا ابزاری که باید با این سنگ پرداخت شود و شرایط کار در نظر گرفته شود تا متناسب با آن جنس سنگ، چسب به کار رفته در تولید آن و شکل ظاهری سنگ برای استفاده ی بهتر و آسان تر از ابزار در نظر گرفته شود.

سؤالات متداول:

  • سنگ سنباده چیست؟

سنگ سنباده از تعدادی ذرات سخت، تیز و ساینده تشکیل شده که در اثر حرکت و دوران آن ها بر روی سطح، عمل براده برداری به میزان مورد نظر انجام می شود.

  • چه عواملی در کارایی سنگ سنباده مؤثر است؟

جنس ذرات سازنده، میزان سختی، اندازه و برش ذرات و نوع چسبی که برای کنار هم قرار گرفتن آن ها استفاده می شود.

  • منظور از سختی ذرات ساینده ی سنگ سنباده چیست؟

منظور این است که میزان سختی ذرات باید نسبت به قطعه کار بیشتر باشد تا بتواند عمل براده برداری را به راحتی انجام دهد و دچار آسیب نشوند.